Zaaien

Zelf zaaien voor tuin, border, perk, balkon, pot, plantenbak, vaas of winterboeket en niet te vergeten de vriezer. Zinvol bezig zijn met de natuur op de oorspronkelijke manier. Zaad is de meest gecomprimeerde vorm van natuurlijke rijkdom. Voor de kenner is er dan ook maar één manier om aan planten en liefst “nieuwe” planten te komen. Zaaien!

Oud & Nieuw

Het fabrieksmatig opgekweekte supermarktsortiment, waardoor alle tuinen op elkaar lijken, geeft deze voldoening niet. Zelf je keus maken, zaaien en opkweken, daar heb je direct en de hele zomer, tot diep in de herfst plezier van. Garden Seeds zal zorgen, dat er elk jaar wel een nieuw product wordt aangeboden. Neem onze groente- en bloemenserie eens onder de loep en let o.a. eens op de soorten gemerkt met een "Sluis Garden Specials". Moderne rassen, die zijn geselecteerd op speciale eigenschappen, die bij andere rassen niet of minder duidelijk tot uiting komen. Of aan de andere kant - zoals aangegeven met de letter Gouwe Ouwe soorten. "Schatten uit het verleden" - oude en zeer oude rassen, die betrouwbaar, teeltzeker, smakelijk en soms buitengewoon sierlijk zijn, en waaronder zich diverse "Vergeten Groenten" bevinden. Het grote genieten van de geur, kleur en fleur bij de bloemen de smaak bij de kruiden en de groenten kan beginnen.

Ook in de Abraham Sluis Serie vindt u juweeltjes qua geur, kleur en smaak. Of de zes zakjes onder de naam Historische Erfbeplanting en Stinseflora, bedoeld als een historisch verantwoorde, natuurlijke, ongemanipuleerde verfraaiing en verrijking van uw omgeving. Oevers, slootkanten, akkerranden, braakliggende gronden, in- en uitritten, weg- en straatranden, oude muren, puinhopen etc. Kijk in de bestellijst naar de verschillende uitvoeringen en maak de best passende keuze voor uw eigen omgeving.

Hulpmiddelen

Vullen en afvlakken En nu is de voorbereiding tot het zaaien aan de beurt. Van tevoren de spullen bij elkaar zetten, net als bij kokkerellen, te beginnen bij een zaaibakje, variërend van de oude bekende, houten aardappelbak tot aan het piepschuimplastic bakje, dat nu veelal wordt gebruikt. Een strooibus schelpenzand (verkrijgbaar in elke dierenwinkel en supermarkt) en een zakje grit (het spul dat tussen nieuw aangelegde tegels of stenen wordt geveegd) of grof rivierzand. En een glasplaatje of lichtdoorlatend plastic folie.

En uiteraard grond. Potgrond is over het algemeen uitstekend geschikt. Mocht deze toch nog te grof uitvallen dan bewijst de grondzeef goede diensten.

Zaaigrond & Zaaien

Om te beginnen wordt de zaaibak gevuld met een laag potgrond. Niet te zuinig hiermee zijn want, als er later eens even geen tijd is voor het verspenen van de plantjes kunnen ze nog een poosje doorgroeien.

Eventueel kan voor de eerste laag gewone tuingrond worden gebruikt, aangevuld met potgrond en helemaal mooi is het om de bovenlaag aan te brengen met nog wat extra gezeefde potgrond. Wel er voor zorgen dat de zaaibodem vlak is, en daarna even aandrukken met een klein plankje of ander vlak materiaal. Het voorkomt verschillen in vochtigheid en later onregelmatigheden in opkomst. Vervolgens kunnen de zaairegeltjes er, met een latje op maat of iets dergelijks, in worden gedrukt. Niet al te dicht naast elkaar. In het regeltje wordt een dun laagje helder wit schelpenzand gestrooid. Hierdoor is namelijk duidelijk te zien, vooral met hele fijne zaden, dat de zaden goed verdeeld worden uitgezaaid. Het afdekken van de zaden doen we met grit of grof rivierzand. Bij grit is het zinvol om de grofste korrels eruit te zeven, want zelfs dan is het altijd nog grover dan rivierzand, De dikte van de laag hangt van de zaadgrootte af. Een oude, maar goede, stelregel is dat er over het algemeen niet veel dieper gezaaid mag worden dan de zaadjes dik zijn. Wij draaien de zaak dus om en vullen aan op maat. De bedoeling van het gebruikt van grit of rivierzand is tweeledig. De zaai- of opkomstregel slibt niet dicht en door de grove korrel (grit heeft dus een lichte voorkeur) krijgen de lichtkiemers een extra aanmoediging. Hierna het geheel aandrukken, licht afdekken met gezeefde potgrond, water geven en met glas of plastic afdekken. Regelmatig vochtig houden van de zaaigrond is noodzakelijk.

Let wel op de aangegeven zaaidatum achter op het zakje. Deze houdt namelijk verband met de gewenste kiemtemperatuur. Vroeger zaaien dan aangegeven heeft pas zin als ook de gemiddelde temperatuur van de aangegeven periode kan worden gerealiseerd. Zo niet, dan loopt men de kans dat de zaden niet kiemen of dat snel na het ontkiemen de groei stopt en de jonge kiemen het begeven. Zodra de plantjes bovengronds zijn, het glas of plastic geheel of gedeeltelijk verwijderen. Niet te snel aannemen dat een bepaald soort niet kiemt, want de kiemduur kan variëren van 1 tot 4 weken.

Verspenen

Als de plantjes goed hanteerbaar zijn worden ze verspeend. Hiermee wordt bedoeld het per stuk apart overzetten van de plantjes, van de zaaigrond naar een ruimere plaats, bijvoorbeeld in de potjes van een kweekset. De potjes worden gevuld met dezelfde soort grond als waarin gezaaid (uiteraard niet extra gezeefd), goed en gelijkmatig aangedrukt en het plantje kan worden verspeend. Op de foto is te zien dat er per potje 4 plantjes in zijn gezet. Dit heeft als voordeel ruimtebesparing, maar veel meer nog is het later dus noodzakelijk - bij het overzetten van de plantjes op de plaats van bestemming - om ze eerst voorzichtig van elkaar los te maken. Het gebeurt nogal eens dat met één plantje het potje zo geheel doorgeworteld wordt en de groei uitsluitend naar binnen is gericht. Hierdoor kan het gebeuren dat de groei stil staat en dat men maanden later bemerkt dat het plantje (vooral in een droge periode) al die tijd niet of nauwelijks is gegroeid.

Verder is het buitengewoon handig over een korte voegspijker te beschikken bij het verspenen. De lengte van de voegspijker moet ietsje korter zijn dan de breedte en de lengte van de individuele plastic potjes in de kweekbakjes.

Deze voegspijker wordt gebruikt, zowel bij het aandrukken van de grond vóór het verplanten, als het aandrukken van het plantje na het verspenen en ook nog even het aandrukken van de grond na het verspenen. En nu moeten de plantjes groeien, en liefst tot een kort, stevig, compact, goed doorgeworteld en hanteerbaar gewas. Een regelmatige watergift en vooral voldoende licht is hierbij van doorslaggevende betekenis.

Kamerplanten etc.

Bij kamerplanten en andere fi jne en nogal langzaam groeiende soorten verspenen we vóór ze met de vingers gehanteerd kunnen worden. Dit gaat 2. Zaairegels zetten 3. Zaairegels markeren 4. Gezaaid Kweekkasje met zweltabletten Ideaal voor o.a. komkommer en tomaten: kweekkasje met zweltabletten - Zie pag. 12 4 Uitdunnen Uitdunnen doen wij bij de soorten die ter plaatse buiten zijn gezaaid en te dicht bijeen staan. (Zie de altijd aangegeven 'onderlinge afstand'). Veel soorten kunnen verzet of verplant worden, waardoor de met het uitdunnen weggehaalde plantjes weer benut kunnen worden. Planten met een penwortel kunnen vrijwel nooit verplant worden, die slaan niet aan. Uitdunnen en verplanten geschiedt bij voorkeur niet bij zonnig en drogend weer. De kleine en gevoelige plantjes zouden verdrogen. Vruchtwisseling Het is niet verstandig om een gewas goed met een dun stokje dat aan het einde puntig toeloopt, waarmee men gaatjes prikt op de nieuwe standplaats; het andere einde moet worden voorzien van een V-vormige inkeping om de plantjes uit de zaaiplaats te lichten en in één handeling in de geprikte gaatjes te laten zakken, vervolgens meteen even aandrukken, zodat de plantjes met de worteltjes "vast" staan. Oppassen voor verdrogen en de eerste dagen schermen tegen felle zon is noodzakelijk. Een bloemenspuit kan goede diensten bewijzen.

Afharden

Afharden noemt men het in etappes aan het buitenklimaat laten gewennen van binnenshuis of onder glas gekweekte plantjes. Deze plantjes zet men eerst wat koeler voordat ze buiten op de plaats van bestemming worden uitgezet. Let vooral op het heersende weertype, want dat is van belang en bepaalt wanneer de plantjes de definitieve plaatsing aan kunnen.

Zaaien op zaaibed

Twee- en meerjarige gewassen (vaste planten) worden veelal op een zaaibed gezaaid. Het zaaibedje moet beschut en in halfschaduw liggen; met wat turfstrooisel en/of compost de zaaiaarde op structuur brengen en niet bemesten. Hou het zaaibedje onkruidvrij! Zaai op regeltjes (rijtjes) en zoveel mogelijk de zaadjes op stuk (naast elkaar); in ieder geval zo dun mogelijk, zodat ze direct van het zaaibed op de defi - nitieve plaats kunnen worden gezet. Eventueel uitdunnen (zie hieronder). Het zaaisel vooral de eerste dagen goed vochtig houden eventueel met natte doeken. Laat in ieder geval de grond niet uitdrogen.

Uitdunnen

Uitdunnen doen wij bij de soorten die ter plaatse buiten zijn gezaaid en te dicht bijeen staan. (Zie de altijd aangegeven "onderlinge afstand"). Veel soorten kunnen verzet of verplant worden, waardoor de met het uitdunnen weggehaalde plantjes weer benut kunnen worden. Planten met een penwortel kunnen vrijwel nooit verplant worden, die slaan niet aan. Uitdunnen en verplanten geschiedt bij voorkeur niet bij zonnig en drogend weer. De kleine en gevoelige plantjes zouden verdrogen.

Vruchtwisseling

Het is niet verstandig om een gewas opnieuw, of zelfs meerdere keren, op dezelfde plek als vorig jaar te zaaien of te planten. Het heeft namelijk een eenzijdige invloed op de grond en de kans op bodemmoeheid, ondanks bemesting, zal hierdoor toenemen. Bij vruchtwisseling blijft de bodem actief en levert het ook een gezonder gewas op.

Goede en slechte combinaties

Er zijn heel wat zorgvuldige tuinders met liefde voor het plantenleven, die niet zo maar lukraak zaaien en planten. Ze hebben al lang al, door ervaring, ontdekt dat bepaalde gewassen elkaar goed en anderen elkaar slecht beïnvloeden. Zij houden er met hun teeltplan wel degelijk rekening mee. Onderstaand een aantal voorbeelden van combinaties, die over het algemeen als goed ervaren zijn.

Bloembakken, containers, potten en kistjes

Prachtige "miniatuurtuintjes" op patio, terras of balkon. Zowel veel bloeiende planten, bladplanten als sierlijke groentesoorten zijn hiervoor geschikt. Denk, in het laatste geval, eens aan kropsla Lollo Rossa, Aardbeisla of Palmboerenkool. Met name in kistjes van een kwart m2 zijn uitstekend klimbonen, klimerwten, paprika’s , pepers etc. te telen. Ook de meeste kruiden doen het uitstekend in de wat kleinere “tuintjes”, mits deze voorzien zijn van afdoende afvoergaten en dit geldt uiteraard voor alle gewassen. Het is niet verkeerd om op de bodem ervan een laag potscherven neer te leggen voor de drainage en daarna tuinaarde of nog beter tuinaarde vermengd met potgrond.

Aandacht en liefde voor de natuur kunnen worden geleerd en de eerste stappen onderneemt men met een zakje zaad in de hand. Een vol seizoen plezier en gepaste trots is het resultaat! Met dank aan Cees Kruk, zaadkenner uit Enkhuizen met ruim 50 jaar ervaring.

Goede combinaties

Aardappel	met afrikaantjes, erwten, bonen, knoflook en zonnebloemen
Aardbei	met afrikaantjes, stambonen, sla, spinazie, knoflook, borage
Andijvie	met venkel
Aperge	met tomaat, peterselie en afrikaantjes
Aubergine	met marjolein
Bloemkool	met oregano
Bonen	met selderij, salie, worteltjes, bloemkool, sla en aardappel
Bieten of kroten	met ui, stambonen, dille, selderij, koolrabi en knoflook
Dille	met worteltjes, sla, ui en tuinbonen
Erwten	met bonen, worteltjes, prei, rapen, salie, venkel en selderij
Kool	met hysop, dille, kamille, boerenwormkruid, afrikaantjes en salie
Koolrabi	met selderij
Komkommer	met dille, knoflook, selderij en venkel
Meloen	met knoflook en Oost-Indische kers
Prei	met bonen, worteltjes, erwten en rapen
Radijs	met peterselie
Rapen	met bonen, worteltjes, prei en peterselie
Selderij	met prei, kool en basilicum
Sla	met kervel, dille, venkel, worteltjes, rapen en knoflook
Spinazie	met selderij
Spaanse peper	met basilicum, knoflook en bieslook
Tomaten	met peterselie, basilicum, bieslook, knoflook en afrikaantjes
Tuinboon	met dille en bonenkruid
Ui	met worteltjes rode bieten, tomaten, kamille, bonenkruid en peterselie
Worteltjes	met sla, sjalotjes, erwten, dille, bieslook en knoflook

Combinaties die men moet mijden

Aardappelen	met tomaten, rozemarijn, munt, tijm en kamille
Aardbeien	met kool
Bloemkool	nà spinazie
Bonen	met venkel, ui, sjalotten, knoflook en gladiolen
Erwten	met ui, knoflook en sjalotten
Kool	nà radijs en omgekeerd, ui, knofl ook en wijnruit
Sla	met peterselie
Tomaat	met venkel en koolrabi
Ui en Knoflook	met bonen, kool en aardbeien

Sluis Garden

Gratis magazine bij uw order